Οι αιμορροΐδες δεν εμφανίζονται από το πουθενά· συνήθως τις προκαλεί ένας συνδυασμός παραγόντων όπως η χρόνια δυσκοιλιότητα, το έντονο σφίξιμο στην τουαλέτα, η καθιστική ζωή, η παχυσαρκία, η εγκυμοσύνη και η ηλικία, ενώ μύθοι τύπου “φταίνε τα πικάντικα” ή “φταίει το κρύο κάθισμα” είναι περισσότερο… αστικοί μύθοι παρά πραγματικότητα. Ας δούμε πιο αναλυτικά τι πραγματικά προκαλεί αιμορροΐδες και τι όχι.
Τι είναι οι αιμορροΐδες και πόσο συχνές είναι;
Οι αιμορροΐδες είναι φυσιολογικά φλεβικά “μαξιλαράκια” στο τέλος του εντέρου, που βοηθούν στον έλεγχο των κενώσεων. Πρόβλημα δημιουργείται όταν αυτά τα αγγεία διογκώνονται και φλεγμαίνουν, οπότε μιλάμε για αιμορροϊδική νόσο, με συμπτώματα όπως πόνο, φαγούρα, οίδημα ή αίμα στο χαρτί.
Είναι εξαιρετικά συχνή κατάσταση, καθώς μεγάλο ποσοστό του γενικού πληθυσμού θα παρουσιάσει συμπτώματα αιμορροΐδων κάποια στιγμή στη ζωή του, κυρίως μεταξύ 45 και 65 ετών, με άντρες και γυναίκες να επηρεάζονται εξίσου. Άρα, αν έχετε αιμορροΐδες, σίγουρα δεν είστε μόνοι.
Οι πραγματικές αιτίες πίσω από τις αιμορροΐδες
Δυσκοιλιότητα και έντονο σφίξιμο
Η πιο κλασική απάντηση στην ερώτηση “τι προκαλεί αιμορροΐδες” είναι η αυξημένη πίεση στις φλέβες της περιοχής. Αυτό συμβαίνει όταν:
- έχετε χρόνια δυσκοιλιότητα
- σφίγγεστε έντονα για να αδειάσει το έντερο
- μένετε πολλή ώρα στην τουαλέτα “περιμένοντας” την κένωση
Όσο πιο συχνά συμβαίνει αυτό, τόσο αυξάνεται ο κίνδυνος οι αιμορροΐδες να διογκωθούν και να γίνουν επώδυνες.
Καθιστική ζωή, τουαλέτα και… κινητό
Η πολύωρη καθιστική στάση επιβαρύνει τις φλέβες στην περιοχή του ορθού και του πρωκτού. Το ίδιο ισχύει για το “κάθομαι στην τουαλέτα και χαζεύω στο κινητό”, που στις μέρες μας είναι σχεδόν default συνήθεια. Όσο κάθεστε περισσότερο, τόσο περισσότερο πιέζονται τα φλεβικά πλέγματα και τόσο πιο εύκολα εμφανίζονται ή επιδεινώνονται αιμορροΐδες.
Άρα, οι αιτίες αιμορροΐδων συνδέονται περισσότερο με τη διάρκεια και τον τρόπο που πηγαίνετε στην τουαλέτα, παρά με τη θερμοκρασία του καθίσματος.
Διατροφή φτωχή σε φυτικές ίνες
Η χαμηλή πρόσληψη φυτικών ινών οδηγεί συχνά σε σκληρά κόπρανα και δυσκοιλιότητα. Όταν το έντερο “τεμπελιάζει”, χρειάζεται περισσότερη προσπάθεια στην κένωση, άρα περισσότερη πίεση στις αιμορροΐδες. Διατροφή με λίγα φρούτα, λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης είναι κλασικός παράγοντας κινδύνου.
Εγκυμοσύνη, παχυσαρκία και ηλικία
Στην εγκυμοσύνη αυξάνεται η πίεση στην κοιλιά και τη λεκάνη, κάτι που κάνει τις αιμορροΐδες πιο πιθανές, ειδικά στο τρίτο τρίμηνο και μετά τον τοκετό. Αντίστοιχα, τα παραπανίσια κιλά και η έλλειψη άσκησης αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση και ευνοούν τη φλεβική στάση. Με την ηλικία, οι ιστοί που στηρίζουν τα φλεβικά πλέγματα χαλαρώνουν, οπότε οι αιμορροΐδες εμφανίζονται πιο εύκολα.
Μύθοι και αλήθειες για τις αιμορροΐδες
Μύθος 1: “Τα πικάντικα φαγητά προκαλούν αιμορροΐδες”
Η αλήθεια: Τα πικάντικα φαγητά μπορεί να ερεθίσουν λίγο το έντερο και να επιδεινώσουν ένα ήδη ευαίσθητο πεπτικό, δεν αποτελούν όμως βασική αιτία αιμορροΐδων. Αν η διατροφή σας έχει αρκετές φυτικές ίνες και νερό, το πρόβλημα δεν είναι το καυτερό, αλλά η δυσκοιλιότητα και το σφίξιμο.
Μύθος 2: “Φταίει το κρύο κάθισμα”
Η αλήθεια: Το κρύο κάθισμα μπορεί να είναι άβολο, δεν προκαλεί όμως αιμορροΐδες. Αυτό που φταίει είναι να κάθεστε πολλή ώρα, ειδικά στην τουαλέτα, με αυξημένη πίεση στην περιοχή. Ο πραγματικός εχθρός είναι η διάρκεια και η στάση, όχι η θερμοκρασία.
Μύθος 3: “Οι αιμορροΐδες σημαίνουν καρκίνο”
Η αλήθεια: Οι αιμορροΐδες δεν είναι καρκίνος και δεν “γίνονται” καρκίνος. Προκαλούν όμως συμπτώματα παρόμοια με άλλες σοβαρότερες παθήσεις, όπως αίμα στα κόπρανα. Για αυτό κάθε νέα αιμορραγία πρέπει να αξιολογείται από γιατρό, για να αποκλειστούν άλλες αιτίες και να μην μένετε με υποθέσεις.
Μύθος 4: “Είναι θέμα καθαριότητας”
Η αλήθεια: Η κακή υγιεινή μπορεί να ερεθίσει το δέρμα και να προκαλέσει κνησμό, δεν είναι όμως η βασική αιτία της αιμορροϊδικής νόσου. Το πρόβλημα ξεκινά από τις φλέβες και την πίεση που δέχονται, όχι από το αν πλυθήκατε μία ή δύο φορές παραπάνω.
Πότε πρέπει να σας δει Γενικός Χειρουργός
Καλό είναι να απευθυνθείτε σε Γενικό Χειρουργό όταν:
- έχετε αίμα στο χαρτί ή στη λεκάνη
- νιώθετε πόνο ή διόγκωση στην περιοχή του πρωκτού
- τα συμπτώματα κρατούν πάνω από λίγες ημέρες
- έχετε επαναλαμβανόμενα επεισόδια δυσκοιλιότητας ή “κρίσεις” αιμορροΐδων
Ο χειρουργός θα ξεκαθαρίσει αν πράγματι πρόκειται για αιμορροΐδες, θα αποκλείσει άλλες παθήσεις και θα σας προτείνει συντηρητική ή, αν χρειάζεται, χειρουργική αντιμετώπιση.
Πρόληψη αιμορροΐδων στην καθημερινότητα
Για να μειώσετε τον κίνδυνο και να κρατήσετε τις αιμορροΐδες ήσυχες:
- αυξήστε τις φυτικές ίνες με φρούτα, λαχανικά και ολικής άλεσης προϊόντα
- πίνετε αρκετό νερό μέσα στην ημέρα
- κινήστε το σώμα σας, έστω με έναν γρήγορο περίπατο
- πηγαίνετε τουαλέτα όταν έχετε φυσική ανάγκη, όχι “στο περίπου”
- μην κάθεστε με το κινητό στην τουαλέτα, κρατήστε τον χρόνο παραμονής σύντομο
Μικρές αλλαγές στις συνήθειες μπορούν να μειώσουν σημαντικά τις εξάρσεις της αιμορροϊδικής νόσου.
Συμπέρασμα
Συνοψίζοντας, οι αιτίες αιμορροΐδων σχετίζονται κυρίως με τη δυσκοιλιότητα, το έντονο σφίξιμο, την καθιστική ζωή, τα κιλά και την εγκυμοσύνη, ενώ μύθοι όπως “φταίνε τα πικάντικα” ή “φταίει το κρύο κάθισμα” απλώς θολώνουν την εικόνα. Όσο πιο καθαρά καταλαβαίνετε τι προκαλεί αιμορροΐδες, τόσο πιο εύκολα μπορείτε να τις προλάβετε και να τις αντιμετωπίσετε.
Αν τα συμπτώματα σάς ταλαιπωρούν ή δεν είστε σίγουροι τι ακριβώς συμβαίνει, κλείστε ραντεβού με τον Δρ. Δημήτρη Ράπτη, εξειδικευμένο Γενικό Χειρουργό – Στρατιωτικό Ιατρό, ώστε να γίνει σωστή διάγνωση και να σχεδιαστεί η κατάλληλη θεραπεία για τη δική σας περίπτωση.
