Η χειρουργική επέμβαση στη νόσο Crohn χρειάζεται κυρίως όταν τα φάρμακα δεν αρκούν πια για να ελέγξουν τη φλεγμονή ή όταν εμφανιστούν επιπλοκές, όπως στένωση και απόφραξη του εντέρου, συρίγγια, αποστήματα, σοβαρή αιμορραγία ή διάτρηση. Με απλά λόγια, αν η καθημερινότητά σας “θυσιάζεται” για χάρη της νόσου ή αν η Crohn δημιουργεί επικίνδυνες βλάβες στο έντερο, τότε το χειρουργείο γίνεται η πιο ασφαλής λύση.
Πόσο συχνά χρειάζεται χειρουργείο η νόσος Crohn;
Η νόσος Crohn είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος του εντέρου, που συχνά ταλαιπωρεί τον ασθενή για χρόνια. Παρότι η φαρμακευτική αγωγή έχει εξελιχθεί πολύ, ένα σημαντικό ποσοστό ασθενών θα χρειαστεί κάποια στιγμή χειρουργική επέμβαση. Σε βάθος χρόνου, περίπου οι μισοί ασθενείς υποβάλλονται σε κάποια μορφή χειρουργείου για επιπλοκές της νόσου, ενώ δεν είναι σπάνιο να χρειαστεί δεύτερη επέμβαση αργότερα. Αυτό δεν σημαίνει αποτυχία, αλλά ότι η νόσος είναι “δυνατός αντίπαλος” και χρειάζεται συνδυασμό θεραπειών.
Όταν τα φάρμακα δεν αρκούν πια
Πρώτη βασική κατηγορία είναι η αποτυχία φαρμακευτικής αγωγής. Εδώ μιλάμε για καταστάσεις όπως:
- Συνεχείς κρίσεις, παρά τη σωστή λήψη των φαρμάκων
- Επίμονος κοιλιακός πόνος, διάρροια, απώλεια βάρους
- Συνεχής ανάγκη για κορτιζόνη ή αλλαγές βιολογικών παραγόντων χωρίς σταθεροποίηση
Όταν η νόσος “σπάει” τις άμυνες της φαρμακευτικής θεραπείας και η ποιότητα ζωής σας παραμένει κακή, τότε το ερώτημα “πότε χρειάζεται χειρουργείο στη νόσο Crohn” αποκτά πολύ πρακτική απάντηση: όταν το έντερο υποφέρει διαρκώς και δεν ανταποκρίνεται στη συντηρητική αγωγή. Σε αυτή τη φάση, ο γενικός χειρουργός σε συνεργασία με τον γαστρεντερολόγο αξιολογούν αν μια χειρουργική επέμβαση στη νόσο Crohn μπορεί να σας δώσει ξανά έλεγχο και “ανάσα” στην καθημερινότητα.
Επιπλοκές νόσου Crohn που οδηγούν σε χειρουργική επέμβαση
Πέρα από την αποτυχία των φαρμάκων, υπάρχουν συγκεκριμένες επιπλοκές που κάνουν τη χειρουργική αντιμετώπιση σχεδόν μονόδρομο.
Στένωση και απόφραξη του εντέρου
Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να δημιουργήσει στένωση εντέρου, δηλαδή να “στενέψει” ο αυλός του εντέρου από ουλώδη ιστό. Αν η στένωση προχωρήσει, μπορεί να προκαλέσει απόφραξη με έντονο πόνο, φούσκωμα, ναυτία, εμέτους και αδυναμία αποβολής αερίων ή κοπράνων. Σε τέτοια επεισόδια, συχνά χρειάζεται άμεση χειρουργική επέμβαση στη νόσο Crohn για να αφαιρεθεί ή να διορθωθεί το στενωμένο τμήμα.
Συρίγγια και αποστήματα
Η νόσος Crohn επηρεάζει όλα τα στρώματα του εντερικού τοιχώματος. Έτσι μπορούν να εμφανιστούν εντερικά συρίγγια (ανώμαλες “σήραγγες” ανάμεσα στο έντερο και σε άλλα όργανα ή στο δέρμα) και ενδοκοιλιακά αποστήματα (συλλογές πύου). Αυτές οι επιπλοκές μπορεί να προκαλέσουν πόνο, πυρετό, εκροή υγρών και επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις. Συνήθως απαιτούν χειρουργική παροχέτευση και διόρθωση, σε συνδυασμό με αντιβιοτικά.
Αιμορραγία, διάτρηση και αυξημένος κίνδυνος καρκίνου
Πιο σπάνια, αλλά σοβαρά, ένας ασθενής με Crohn μπορεί να παρουσιάσει:
- έντονη αιμορραγία από το έντερο,
- διάτρηση (τρύπημα) του εντέρου με περιτονίτιδα,
- ή μακροχρόνιες βλάβες που αυξάνουν τον κίνδυνο καρκίνου σε συγκεκριμένα τμήματα.
Τι είδους χειρουργικές επεμβάσεις γίνονται στη νόσο Crohn;
Η χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου Crohn δεν είναι μία και μοναδική επέμβαση για όλους. Ο γενικός χειρουργός επιλέγει την τεχνική ανάλογα με το πού βρίσκεται η βλάβη και τι πρόβλημα προκαλεί. Συνήθεις επεμβάσεις είναι:
- Εντερεκτομή: αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος του εντέρου και επανασύνδεση των υγιών άκρων
- Στενωπλαστική (strictureplasty): διόρθωση της στένωσης χωρίς μεγάλη αφαίρεση εντέρου
- Παροχέτευση αποστημάτων και αποκατάσταση συριγγίων
- Δημιουργία παρά φύσιν έδρας (στομίας) σε επιλεγμένες περιπτώσεις, προσωρινά ή μόνιμα
Στις περισσότερες περιπτώσεις σήμερα, όταν το επιτρέπει η κατάσταση του ασθενούς, προτιμάται η λαπαροσκοπική αντιμετώπιση της νόσου Crohn, που συνδέεται με μικρότερες τομές, λιγότερο πόνο και γρηγορότερη επιστροφή στις δραστηριότητές σας.
Πώς αποφασίζετε μαζί με τον χειρουργό;
Η απόφαση για χειρουργική επέμβαση στη νόσο Crohn δεν παίρνεται ποτέ βιαστικά. Ο στόχος δεν είναι “να φύγει το έντερο”, αλλά:
- να αντιμετωπιστούν οι επικίνδυνες επιπλοκές,
- να βελτιωθεί αισθητά η ποιότητα ζωής σας,
- να διατηρηθεί όσο γίνεται περισσότερος υγιής εντερικός σωλήνας.
Στην πράξη, ο χειρουργός θα σας εξηγήσει:
- γιατί προτείνεται χειρουργείο τώρα,
- τι κερδίζετε σε σχέση με το να περιμένετε,
- τι είδους επέμβαση ταιριάζει στη δική σας περίπτωση,
- τι να περιμένετε στην ανάρρωση και στη μακροχρόνια παρακολούθηση.
Μην διστάσετε να ρωτήσετε τα πάντα, από τις πιθανές επιπλοκές, μέχρι το πότε θα μπορέσετε να επιστρέψετε στη δουλειά σας. Η σωστή ενημέρωση μειώνει το άγχος και σας βοηθά να πάρετε μια ώριμη, ψύχραιμη απόφαση.
Συμπέρασμα – Πότε είναι “ώρα για χειρουργείο”;
Συνοψίζοντας, χειρουργική επέμβαση στη νόσο Crohn χρειάζεται όταν:
- τα φάρμακα δεν ελέγχουν πια ικανοποιητικά τη νόσο,
- εμφανιστούν σοβαρές επιπλοκές, όπως στένωση, απόφραξη, συρίγγια, αποστήματα, αιμορραγία ή διάτρηση,
- η νόσος απειλεί την ασφάλεια και την ποιότητα ζωής σας.
Το χειρουργείο δεν “νικάει” οριστικά τη νόσο Crohn, μπορεί όμως να μειώσει τα συμπτώματα, να περιορίσει τις επιπλοκές και να σας δώσει ξανά την αίσθηση ότι εσείς έχετε τον έλεγχο, όχι η νόσος.
Αν ζείτε με νόσο Crohn και αναρωτιέστε αν ήρθε η στιγμή για χειρουργική λύση, κλείστε ραντεβού με τον Δρ. Ράπτη Δημήτρη, εξειδικευμένο Γενικό Χειρουργό – Στρατιωτικό Ιατρό.
